Az Bilinen Bir Nöroprotektif Seçenek: Hipoksik Beyin Hasarında Esafosfine

Mehmet Burak Coşkun

doi:10.5281/zenodo.17251594

Yazarlar

Mehmet Burak Coşkun Sağlık Bakanlığı https://orcid.org/0000-0001-6748-575X

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.17251594

Anahtar Kelimeler:

Esafosfin, D-Fruktoz-1,6-Difosfat, Nöroprotektion, Hipoksik beyin hasarı, Serebral dolaşım

Özet

Esafosfin (D-fruktoz-1,6-difosfat), hücre içi enerji metabolizmasını destekleyen ve hipoksik-iskemik beyin hasarında nöroprotektif etki gösteren bir ajan olarak preklinik çalışmalarda incelenmiştir. Hayvan modellerinde, Esafosfin serebral dolaşımı artırmakta, oksidatif stresi ve apoptotik hücre ölümünü azaltmakta, EEG aktivitesini hızlandırmakta ve histolojik olarak nöronal hasarı sınırlamaktadır. Ayrıca epileptiform aktiviteleri baskılayarak antikonvülzan etkiler de gözlenmiştir. Klinik veriler sınırlı olmakla birlikte, intravenöz uygulamanın güvenli ve tolere edilebilir olduğu bildirilmiştir. Geleneksel nöroprotektif ajanlardan (nimodipin, mannitol, barbitüratlar) farklı olarak, Esafosfin hücre içi enerji metabolizmasına doğrudan etki ederek perioperatif ve yoğun bakım ortamlarında potansiyel avantajlar sunmaktadır. Mevcut bulgular, randomize kontrollü klinik çalışmalar ile etkinlik ve güvenliğinin daha kapsamlı olarak değerlendirilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Referanslar

European Patent Office. A process for the preparation of esafosfine. EP0814087A2, 1998. Available from: https://patentimages.storage.googleapis.com/5f/c7/4d/59285eda036f4c/EP0814087A2.pdf

Gan’shina TS, Aleksandrin VV, Mirzoian RS. The effect of esafosfine on cerebral circulation in intact and ischemized rat brain. Eksperimental’naia i klinicheskaia farmakologiia. 2004;67(4):19–20.

Biochemica Foscama S.r.l. Esafosfin (D-Fructose-1,6-bisphosphate) preparation. EP0982033A2. European Patent Office; 2000.

Korenkov AI, Pahnke J, Frei K, Warzok R, Schroeder HW, Frick R, Muljana L, et al. Treatment with nimodipine or mannitol reduces programmed cell death and infarct size following focal cerebral ischemia. Neurosurg Rev. 2000;23:145–50. doi:10.1007/PL00011946

Farias LA, Smith EE, Markov AK. Prevention of ischemic-hypoxic brain injury and death in rabbits with fructose-1,6-diphosphate. Stroke. 1990;21(4):606–13. doi:10.1161/01.STR.21.4.606

Shao LR, Wang G, Stafstrom CE. The glycolytic metabolite, fructose-1,6-bisphosphate, blocks epileptiform bursts by attenuating voltage-activated calcium currents in hippocampal slices. Front Cell Neurosci. 2018;12:168. doi:10.3389/fncel.2018.00168

Tsorin IB, Chichkanov GG. O protivoishemicheskom i antiaritmicheskom deĭstvii preperata ezafosfina [Antiischemic and antiarrhythmic effect of esafosfina]. Eksp Klin Farmakol. 2004;67(4):16-18.

McDonald TS, Neal ES, Borges K. Fructose 1,6-bisphosphate is anticonvulsant and improves oxidative glucose metabolism within the hippocampus and liver in the chronic pilocarpine mouse epilepsy model. Epilepsy Behav. 2021;122:108223. doi:10.1016/j.yebeh.2021.108223

Zhu X, Li H, Zhang C. Clinical effects of Ganglioside and fructose-1, 6-diphosphate on neonatal heart and brain injuries after Asphyxia. Pak J Med Sci. 2017;33(5):1199-1204. doi:10.12669/pjms.335.12830

Catarina AV, Luft C, Greggio S, Venturin GT, Ferreira F, Marques EP, et al. Fructose-1,6-bisphosphate preserves glucose metabolism integrity and reduces reactive oxygen species in the brain during experimental sepsis. Brain Res. 2018;1698:54-61. doi:10.1016/j.brainres.2018.06.024